In acht van de tien meest voorkomende functies verdienen mannen meer dan vrouwen. Dit varieert van 3,7 procent voor administratief medewerkers tot bijvoorbeeld 14,3 procent voor magazijnmedewerkers. Dat blijkt uit onderzoek van MKB Servicedesk en Van Spaendonck Groep op basis van 1,4 miljoen geanonimiseerde loonstroken uit Loket.nl.
De twee partijen presenteren de uitkomsten van het onderzoek in aanloop naar Internationale Vrouwendag (8 maart). Dan is er weer extra aandacht voor de loonkloof. Die is er, maar per functie lopen de verschillen flink uiteen. Zo is er bij de apothekersassistenten geen significant verschil in beloning. Vrouwelijke pedagogisch medewerkers verdienen juist weer 6,2 procent meer dan hun mannelijke collega’s. In dit onderzoek is er gecorrigeerd voor leeftijd, contracturen en werkervaring. Het verschil in beloning is hier dus niet door te verklaren.
Veranderingen in de loonkloof sinds 2022
In 2022 en 2023 was de gemiddelde loonkloof voor dezelfde tien functies ongeveer 6 procent. Ook tonen de data dat de gemiddelde loonstijgingen voor mannen en vrouwen in het afgelopen jaar nagenoeg gelijk waren. Maar er zijn grote verschillen per functie. Zo verdienden mannelijke verkoopmedewerkers in 2022 nog gemiddeld 9,5 procent meer dan hun vrouwelijke verkoopmedewerkers. Dit verschil nam in 2023 af naar 7,2 procent.
Binnen de top 10-functies valt ook op dat het aandeel mannen en vrouwen flink verdeeld is. “Per functie wisselt de loonkloof sterk”, vertelt Jade Karthaus, hoofdredacteur bij MKB Servicedesk. “Daarnaast zijn mannen en vrouwen vaak allesbehalve evenredig over functies verdeeld. En bepaalde functies krijgen beter betaald dan anderen. Dit bevestigt hoe belangrijk het is om de loonkloof ook per functie te onderzoeken, in plaats van alleen te spreken over gemiddelden voor alle mannen en vrouwen in Nederland. Je maakt zo een stuk concreter hoe de loonkloof er écht uitziet. En met dat inzicht kan er hopelijk ook beter actie worden ondernomen.”
Mannen- en vrouwenberoepen
Is er nog een verband tussen de man-vrouwbalans in een functie en de grootte van de loonkloof? Hiervoor zijn alle functies onder de loep genomen. “We zien dat het gemiddelde salaris bij beroepen waar overwegend mannen werken, hoger ligt dan bij zogenoemde vrouwenberoepen”, zegt Karthaus. “Dit is natuurlijk net zo goed onderdeel van de loonkloof.”
Opvallend is daarnaast dat vrouwen in de top 10-‘vrouwenberoepen’ gemiddeld 8 procent meer verdienen dan de weinige mannen die dit beroep uitoefenen. Denk daarbij aan beroepen als secretaresse en tandartsassistent. Andersom geldt hetzelfde. In de top 10 van beroepen waarin overwegend mannen werken, zoals monteur en uitvoerder, verdienen mannen gemiddeld zelfs 16 procent meer.
Loonkloof groeit met stijgende leeftijd
Bij jongeren tot 27 jaar is de loonkloof nog 3,4 procent, maar deze loopt op tot wel 24,7 procent in de leeftijdscategorie 54-59 jaar. “In ons onderzoek van vorig jaar trok ik een verband tussen de loonkloof en de komst van een eerste kind”, vertelt Karthaus. “Waar ik toen nog hoopte dat de uitbreiding van het ouderschapsverlof de kloof zou verkleinen, zie ik dat nu toch minder snel gebeuren.”
Uit aanvullend onderzoek van Intelligence Group onder werkenden in loondienst blijkt dat mannen vaker benaderd worden voor een nieuwe baan, dan vrouwen. Karthaus: “Als je vaker wordt benaderd, heb je meer om uit te kiezen en weet je beter wat je waard bent. Ik kan me voorstellen dat mannen hierdoor meer durven te vragen tijdens onderhandelingen.”
Dat wordt gestaafd door hetzelfde onderzoek: 14,9 procent van de vrouwen blijkt niet te onderhandelen over arbeidsvoorwaarden, tegenover 11 procent van de mannen. En mannen onderhandelen vaker over financiële aspecten naast salaris, zoals een bonus en een periodieke salarisverhoging.
Lees ook: ’Loonquotum nodig om loonkloof tussen vrouw en man te dichten’
“Eerder bleek dat het vrouwenquotum er voor heeft gezorgd dat er meer vrouwen in de top van bedrijven zijn gekomen. Dat zou uitgebreid moeten worden met een loonquotum. Anders gaat de positie van vrouwen nog verder achteruit.” Dit zegt Wouter Scheepens van MVO Nederland.
