Haagse wetten en regels die op de werkvloer en in de praktijk moeilijk uitvoerbaar zijn, zorgen in steeds meer branches en sectoren voor problemen, constateert Stichting Samenwerkend Nederland (SNL). “Zorgverleners kampen met personeelstekorten, maar mogen geen vluchtelingen aannemen. Sociale diensten mogen niet experimenteren om werklozen aan een baan te helpen. En inspraakbijeenkomsten werken vaak averechts, waardoor bouwprojecten door bezwaren alsnog vertraging oplopen.”

SNL signaleert dit alles na publiek-private branchebijeenkomsten in de sectoren zorg, re-integratie en bouw. Hierin zitten ambtenaren en ondernemers uit een groot aantal branches samen aan tafel. Tijdens die bijeenkomsten signaleert SNL trends in het openbaar bestuur, in het maatschappelijk middenveld en in het bedrijfsleven.

Onuitvoerbare wetten

Ook komen geregeld uitvoeringsproblemen van landelijke wetten bij lokale overheden en ondernemers aan het licht, waar politiek Den Haag onvoldoende rekening mee blijkt te hebben houden. “Mensen geven daar aan: dit steekt ons. Allemaal lopen ze tegen hetzelfde probleem aan, namelijk onuitvoerbare wetten”, zegt SNL-woordvoerder Frank Woreel. “Ambtenaren klagen dat hun werk hierdoor een ‘mission impossible’ wordt. Ondernemers klagen op hun beurt dat gemeenten door diezelfde onwerkbare wetten traag en stroperig overkomen in hun communicatie met de samenleving en met de markt.”

“De afgelopen bijeenkomsten hebben in de drie genoemde branches knelpunten aan het licht gebracht”, vervolgt Woreel. “Omdat de programma’s van de politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen op 22 november weinig tot geen perspectief geven voor verbetering van onwerkbare wetten, trekken wij nu zelf aan de bel.”

Personeelstekort thuiszorg

Werkgevers, re-integratiebedrijven en ambtenaren van sociale diensten klagen dat de Participatiewet experimenteren onmogelijk maakt. Zo kunnen groepen mensen uit de bijstand die bijscholing nodig hebben niet apart als doelgroep geselecteerd worden om een gezamenlijk traject naar een baan te volgen. Daardoor kunnen ambtenaren geen maatwerk aan werkzoekenden en werkgevers bieden. “Dat komt omdat volgens de wet iedereen gelijke kansen moet hebben. Ambtenaren van de werkvloer willen mensen aan het werk helpen, maar zeggen ons dat hun werk op deze manier onuitvoerbaar wordt”, zegt Woreel.

In de thuiszorg kampen ondernemers met een groot personeelstekort, constateert SNL. “Daarom willen ze graag vluchtelingen en andere nieuwkomers in dienst nemen, maar dat mag vaak niet vanwege allerlei inburgeringsvereisten”, legt Woreel uit. “Ook mogen Oekraïense vluchtelingen wel werken, maar niet als zzp’er.”

De woordvoerder vervolgt: “Het personeelstekort wordt de komende jaren steeds groter, dus zeggen ondernemers: geef nou eindelijk eens toestemming. Maar gemeenten bewegen niet snel genoeg mee.”

Burgerparticipatie faalt

Met de Omgevingswet op komst moeten projectontwikkelaars, bouwers en gemeenten in een vroeg stadium burgers betrekken bij bouwprojecten. Deze zogeheten burgerparticipatie komt echter maar moeizaam van de grond, melden ondernemers. Volgens hen wordt er nauwelijks naar hen geluisterd en lijken veel gemeenten dit alleen voor de vorm te doen. Woreel: “Inspraakavonden van gemeenten ontaarden nogal eens in Poolse landdagen of zijn slechts ingeslapen en suffige bijeenkomsten, klagen ondernemers. Mensen gaan soms bozer weg dan ze binnenkomen en schieten alsnog in de juridische stand. Dat leidt dan tot bezwaren en rechtszaken, waardoor bouwprojecten alleen maar meer vertraging oplopen.”