De woongroep van ’s Heeren Loo voor meiden en jongens bevindt zich achter een onopvallende gevel in een onopvallende woonwijk. Wat wél opvallend is: de energie waarmee Jozina van der Haar (38) vertelt over haar ‘switch’ van haar vroegere werk als kapster naar een baan als persoonlijk begeleider op deze groep.

Martin Vesseur

“Kapster worden paste toen bij mij”, zegt Jozina, terugblikkend op haar ingrijpende carrièrestap in 2018. “Maar je weet op je zestiende niet of die keus je voor de rest van je leven gelukkig maakt.”

Het vroegere beroep van Jozina van der Haar en haar huidige werk hebben één ding gemeen: “Als kapster kreeg ik vaak te horen dat ik goed kan luisteren”, zegt Jozina. “Mensen konden hun verhaal goed bij me kwijt. Toen ik eenmaal om me heen ging kijken naar mogelijke andere beroepen, speelde dat mee. In mijn werk als begeleider van jongens met een verstandelijke beperking is goed kunnen luisteren en opmerken onmisbaar.”

De tweede aanleiding voor de overstap is Jozina’s affiniteit met jongeren. “Ik vond de jeugd altijd al interessant. En in mijn omgeving ken ik meerdere mensen die een kind met autisme hebben. Dat ik veel met kinderen en jongeren heb, heeft geholpen bij het opnieuw kiezen voor een beroep.”

Lange aanloop naar zorgbegeleidster

De koerswijziging in de loopbaan van Jozina heeft een vrij lange aanloop. Als zestienjarige startte ze met de kappersopleiding en ging ze alvast aan de slag in kapsalons. Later werd ze ambulant thuiskapster en daarmee zzp’er. Intussen trouwde ze en breidde haar gezin zich uit met twee kinderen. “Ik kwam op het punt dat ik wel heel hard werkte als zzp’er, maar zelf veranderd was. Ik wilde voor mijn gezin meer stabiliteit, ik wilde de verantwoordelijkheid kunnen dragen. Denk aan ziekte, arbeidsongeschiktheid, dat soort dingen. Als zelfstandige ben je extra kwetsbaar. Bovendien was ik wel toe aan iets nieuws. Ik moet echt een uitdaging hebben en die begon ik in mijn werk heel erg te missen.”

Ingrijpend

In die tijd ervoer een vriendin een vergelijkbare impasse op het vlak van werk. “Met haar sprak ik hierover, dat kriebelende gevoel van ‘Is dit alles?’. Het was niet zo dat we even snel een oplossing vonden. Veranderen van werk, studeren voor een nieuw beroep, dat is heel erg ingrijpend voor een jong gezin. Je stopt niet zo makkelijk met je werk om wat anders te gaan doen.”

Speeddaten

Toch bleef Jozina om zich heen kijken en stuitte op zeker moment op een oproep van ’s Heeren Loo voor zijinstromers. Het ging om banen gekoppeld aan een opleiding. “Ik heb toen meegedaan aan speeddaten”, vertelt Jozina over dit sleutelmoment in haar loopbaan. “Logisch, want een baan als begeleider van jongeren trok me aan. Ik wilde iets doen voor de samenleving én ik wilde een uitdaging. Dat vind je allemaal in dit werk. En werken met jongeren vind ik geweldig, omdat ze nog redelijk aan het begin van hun verdere leven staan. Je kunt daar echt positief aan bijdragen in deze baan.”

Het speeddaten betekende met zeven of acht zorgprofessionals van ’s Heeren Loo een minuut of vijf tot tien praten en dan door naar de volgende. “Voor een sollicitatieprocedure is het vrij creatief”, lacht Jozina, “maar je krijgt in korte tijd lekker veel informatie over diverse functies én over de diverse groepen mensen die je in je werk kunt gaan begeleiden, dus ouderen, jeugd enzovoort. Tegelijk krijgen de zorgprofessionals een beeld van jou als sollicitant.”

Woongroep

Met als eindresultaat dat Jozina werd aangenomen als begeleider op een woongroep, het eerste jaar binnen de doelgroep ouderen. Het begon met één dag in de week naar school om in vijftien maanden versneld de mbo-zorgopleiding op niveau 4 te halen. Op de vraag hoe het nu zit met studeren, antwoordt Jozina met een lach: „Ik studeer nog stééds! Na het mbo bleef ik uitdagingen zoeken. Ik spring nu eenmaal graag in het diepe. Gelukkig stond ook ’s Heeren Loo achter mijn motivatie om hbo te gaan doen. Zo’n kans is niet standaard, ik moest het echt onderbouwen. Ik verwacht nu dat ik in september met mijn afstudeermodule kan beginnen en daarna ga ik nog een minor volgen. Dus die één dag school in de week is gebleven.”

De opleiding wordt verzorgd door Windesheim in nauwe samenwerking met ’s Heeren Loo. “Het mooie van deze praktijkgestuurde opleiding is dat niet de theorie wordt getoetst, maar de toepassing van theorie in mijn dagelijkse praktijk. Dat wordt beoordeeld via specifieke opdrachten. En ik krijg intensieve begeleiding.”

Zes jaar verder

De overstap van het kappersberoep naar de zorg heeft Jozina gebracht van leerling begeleider naar persoonlijk begeleider, nu in deze woongroep van ’s Heeren Loo in Ermelo, met beneden jongens en boven meiden. De bewoners zijn lvb-jongeren, wat staat voor licht verstandelijk gehandicapt. “Ik ben verantwoordelijk voor de zorgplannen en de uitvoering ervan. De behandelingen doe ik samen met een team van gedragswetenschappers en natuurlijk de manager.” 

Elke jongere is een ander verhaal, er is geen standaard toekomstperspectief. “We willen de jongeren hier zo zelfstandig mogelijk laten doorstromen naar een passende vervolgplek. Denk aan leren schoonmaken, je dag zinvol besteden, allerlei praktische dingen waar je wat aan hebt”, zegt Jozina. “De een zal uiteindelijk naar een eigen woning met ambulante begeleiding gaan, de andere naar een woongroep waar ze fijn verder kunnen leven.”