Voor mensen met autisme is het soms lastig om een passende baan te vinden. Met goede begeleiding is het echter in veel gevallen wel mogelijk om een geschikte baan te vinden. Petra Dekker plaatste een oproep op Linkedin voor een van haar zoons. Dat leverde veel reacties op.

door Naomi Heidinga

Petra heeft twee zoons met autisme. De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) gebruikt een definitie van psychiater en hoogleraar autisme Wouter Staal: ‘autisme is de verzamelnaam voor gedragskenmerken die duiden op een kwetsbaarheid op de volgende gebieden: sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en het filteren en integreren van informatie’. Petra is verbonden aan Mama Vita, een netwerk voor moeders van kinderen met autisme. ,,Veel jongeren komen op school al in de problemen vanwege autisme”, vertelt Petra. ,,Ze kunnen geen stageplek vinden omdat de begeleiding ontbreekt. Of het lukt ze niet om hun school af te ronden. Vervolgens zitten ze zonder papiertje thuis, en krijgen ze een uitkering.”

MATCH De zoons van Petra willen echter graag werken. ,,Maar wie neemt je aan zonder schooldiploma? Wanneer je gaat kijken naar vacatureteksten, staan daarin nogal wat eisen waaraan iemand met autisme niet aan kan voldoen: flexibel, goede communicatievaardigheden.. terwijl iemand ook veel sterke punten heeft, waar de werkgever wel van kan profiteren.” Het gaat om het vinden van de juiste match. Dat kan alleen bij de juiste begeleiding naar werk.

,, Mijn zoon werd via een gemeentelijke organisatie begeleid naar werk. Op een dag kwam mijn zoon thuis met het verhaal dat hij ging schoonmaken in een hotel. Hij had niet echt een goed beeld van wat het werk inhield. Dat heb ik uitgelegd, door hem te vragen of hij in twintig minuten zijn bed kon afhalen en opnieuw kon opmaken, en zijn kamer kon opruimen en schoonmaken. En dat een aantal keer achter elkaar, voor zoveel kamers als hij zou moeten schoonmaken. Hij besefte al snel dat het hem niet zou lukken. Hij zou na twee dagen alweer thuis zitten.”

LINKEDIN Dus plaatste Petra met instemming van haar zoon een oproep op Linkedin, waarin ze duidelijk uitlegde waar haar zoon naar op zoek was, wat zijn sterke punten zijn en zijn beperkingen. ,,Tot een aantal jaar geleden zou ik mijn zoon hebben aangeraden om zijn autisme niet te benoemen. Dat is veranderd. Het is vooral belangrijk om een toekomstig werkgever te vertellen wat je nodig hebt. Mijn zoon heeft een baan gevonden met een leer-werktraject. Hij krijgt goede begeleiding. Twee dagen per week mag hij programmeren, wat hij graag doet. Bij deze werkgever is hij op zijn plek. Er is een botsing geweest op het werk, maar dat is netjes uitgepraat. Ik heb er vertrouwen in dat het hier lukt.”

MAATWERK Voor haar andere zoon is het nog zoeken naar een geschikte werkplek. ,,Hij is meer een doener, hij werkt graag met zijn handen. Hij zou graag aan de slag gaan als metselaar, maar er zijn geen leer-werkplekken voor hem te vinden. Dus hij is voorlopig nog thuis. Ik ben er van overtuigd dat hij ook op z’n pootjes terecht komt. Mijn zoons willen graag zelfstandig zijn, een eigen inkomen verdienen. Dat vraagt echter om wat meer maatwerk.” Petra raadt anderen aan om op zoek te gaan naar een organisatie die goed kan inschatten wat de talenten zijn van de werkzoekende, en bereid is om samen met hem of haar op zoek te gaan naar passend werk.

,,In Haarlem zit de organisatie Voorzet.” Voorzet Arbeid is gespecialiseerd in de begeleiding van mensen met een autismespectrumstoornis op de werkvloer. Jaarlijks begeleidt de organisatie meer dan 200 mensen die een baan gevonden hebben, maar wel ondersteuning nodig hebben om hun baan te kunnen behouden. Het doel van jobcoaching is duurzame re-integratie en behoud van werk. Zowel de werkgever als werknemer wordt hierbij begeleid. Door de ondersteuning vanuit de jobcoach worden werknemers, in overleg met de werkgever, geholpen zich verder te ontwikkelen en wordt getracht uitval of vastlopen te voorkomen. ‘Door op regelmatige basis met elkaar in gesprek te zijn leren de werknemer en de werkgever elkaar beter kennen en kunnen eventuele problemen tijdig worden besproken,’ aldus Voorzet Arbeid. 

TALENTEN Op de website van de NVA is tevens informatie te vinden over autisme en werk. ‘Er is niet één bepaald soort werk dat bij je past als je autisme hebt. Mensen met autisme vind je in alle mogelijke sectoren. Want ieder mens is anders – en autisme uit zich ook bij iedereen weer anders,’ aldus NVA. Daarom is het belangrijk dat men ontdekt wat bij men past. Volgens de NVA hoeft autisme geen belemmering te zijn: verschillende soorten werk zijn mogelijk, afhankelijk van je talenten. ‘Vaak hebben mensen met autisme specifieke talenten die voor bedrijven waardevol kunnen zijn. Voorbeelden hiervan zijn: technisch inzicht, het vermogen om lange tijd geconcentreerd met één onderwerp bezig te zijn, oog voor detail en een sterk analytisch denkvermogen.’