AI (artificial intelligence) kan leiden tot grote verschuivingen op de arbeidsmarkt: veel banen kunnen verdwijnen. De geschiedenis wijst echter uit dat innovatie nieuwe beroepen creëert die de werkgelegenheid ondersteunen. Dit schrijft Philip Bokeloh in de ‘Macro Watch – Artificiële intelligentie’ van ABN Amro.

AI zal leiden tot verdere verschuivingen op de arbeidsmarkt, aldus Bokeloh, senior econoom Nederland bij ABN Amro. “Een belangrijk verschil met eerdere ICT-golven is dat met generatieve AI niet alleen routinetaken kunnen worden geautomatiseerd, maar ook cognitieve en creatieve taken. Tot nu toe had automatisering vooral gevolgen voor lager opgeleide werknemers. Banen in het midden van het loonspectrum verdwenen, terwijl het aantal banen aan zowel de onderkant als de bovenkant toenam. Dat kan veranderen als taken van hoger opgeleide werknemers ook kunnen worden geautomatiseerd.”

‘AI verhoogt productiviteit’

De verwachting is dat AI de productiviteit zal verhogen. Dit kan echter tijd kosten, aldus Bokeloh in de Macro Watch. “De geschiedenis leert dat productiviteit met vertraging reageert op technologische schokken. In 1987 gaf Robert Solow de beroemde opmerking: ‘Je kunt het computertijdperk overal zien, behalve in de productiviteitsstatistieken’. Productiviteitsreacties op technologische schokken hebben vaak een J-vorm. Verhoogde investeringskosten in verband met de uitbouw van de nieuwe technologie doen de productiviteit aanvankelijk dalen en vervolgens, met enige vertraging, stijgen.” Zo’n productiviteitsverbetering zal volgens de econoom gepaard gaan met kostenbesparingen en een geleidelijk afnemende inflatiedruk.

Duurzame verbetering

ABN Amro verwacht tot en met 2024 geen AI-gedreven productiviteitsstijging. Hoewel de productiviteit waarschijnlijk iets zal stijgen wanneer bedrijven werknemers beginnen te ontslaan als reactie op een zwakkere vraag – zoals ABN Amro verwacht in haar recessiescenario voor de Verenigde Staten en de eurozone – denkt Bokeloh niet dat kunstmatige intelligentie in deze eerste fase een grote rol zal spelen.

De econoom verwijst weer naar de J-curve: “De initiële investeringskosten die met AI gepaard gaan, kunnen het productiviteitsherstel dat we gewoonlijk zien tijdens recessies zelfs temperen. Maar de productiviteit zal waarschijnlijk een duurzamere verbetering laten zien zodra de economie zich begint te herstellen, de output sneller stijgt dan het aantal werknemers en AI-investeringen lonend zijn.”