De zon laat zich de afgelopen weken vaker zien dan in de maanden ervoor. Goed nieuws voor vakantievierders en zonliefhebbers, maar vakbond FNV waarschuwt voor de gevaren van werken in warm zomerweer. “Werkgevers overtreden massaal de Arbowet die bedoeld is om veilig en gezond te werken, ook in zon en hitte.”
Bij deze waarschuwing wijst FNV op recente cijfers waaruit blijkt dat huidkanker een van de snelst stijgende kankersoorten is. “De 500.000 buitenwerkers in ons land – zo’n 5 procent van de beroepsbevolking – hebben een twee tot drie keer hoger risico op huidkanker”, zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong.
Werken in de hitte
Ondertussen constateert de vakbond dat werkgevers “massaal de Arbowet overtreden die bedoeld is om veilig en gezond te werken, ook in hitte en zon”. Om het aantal gevallen van huidkanker, hitteongevallen en doden omlaag te brengen, is volgens de FNV snel een concreet hitteplan noodzakelijk. “De laconieke houding die we hebben in Nederland rondom werken in de hitte en in de directe zon is onterecht”, stelt Jong. “Terwijl de schokkende cijfers ons om de oren vliegen en de klimaatverandering voor steeds extremer weer zorgt, hebben we als land geen idee, geen plan van aanpak en geen actuele wetgeving. We zijn naïef en onvoorbereid en dat moet anders.”
Vermijden van risico’s
Nederland heeft in tegenstelling tot andere landen onvoldoende wettelijke kaders om werkenden te beschermen. Wat de FNV betreft is het nodig om in de wet grenswaarden op te nemen die voorkomen dat het lichaam te veel opwarmt. In België, Griekenland en Cyprus is dit al het geval. In een aantal cao’s worden al goede afspraken gemaakt maar grenswaarden bieden voor iedereen de hoognodige helderheid. “Als werknemers aan een risico worden blootgesteld, zijn werkgevers verplicht dat risico te vermijden en als dat niet lukt zoveel mogelijk te beperken door maatregelen ter treffen”, legt Jong uit. “Bij de risico’s van hitte en zon gebeurt dat nauwelijks, maar voldoende schaduw of de juiste bedrijfskleding voor een bouwvakker of landarbeider zijn net zo noodzakelijk als goede afzuiging of een laskap.”
Detailhandel en kinderopvang
In de periode 2018-2022 ontving de bond 703 vragen over hitte. Opvallend is dat de vragen ook komen van mensen die in een branche werken die traditioneel niet met hitte wordt geassocieerd, zoals de detailhandel en de kinderopvang. Jong: “In die sectoren staat het nemen van technische maatregelen zoals het plaatsen van een zonnescherm of een koelsysteem nog niet op het netvlies, maar na elke hittegolf bereiken ons wel verontrustende verhalen. Elke sector moet aan de bak.”
Aanbevelingen voor overheid en werkgevers
Ruim 5 procent van de werknemers ervaart hitte als een risico voor de gezondheid en de verwachting is dat dat toeneemt door klimaatverandering. De FNV doet een aantal concrete aanbevelingen aan overheid en werkgevers:
√ Neem de zogenoemde WBGT-index – de richtlijn waarmee wordt bepaald of een persoon binnen een bepaalde omgeving gedurende acht uur kan werken – als wetenschappelijke grenswaarde op in de wet;
√ Onderzoek ook de risico’s van mentale hittestress; die treden eerder op dan fysieke risico’s met alle gevolgen van dien;
√ Neem in de cao’s onder meer bepalingen op voor ‘onwerkbaar weer’: aanpassingen in werk en werktijd en de beschikbaarheid van water;
√ Besteed in de verplichte Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) aandacht aan de risico's van hitte en zon.
“Het weglachen van hitterisico’s kan eigenlijk in geen enkele sector meer”, zegt Jong. “Als we de werkvloer veilig willen houden, de druk op de zorg willen verlagen en arbeidsdoden willen voorkomen, dan moeten we nu echt doorpakken. Met 300.000 mensen die jaarlijks een beroepsziekte oplopen, 200.000 arbeidsongevallen en 4.000 doden, waarvan 2.500 als gevolg van kanker opgelopen op de werkvloer per jaar, is lachen wel het laatste dat we moeten doen.”
Lees ook: Bouwbedrijf heeft nu één hitteprotocol
Bij bouwbedrijf Heijmans circuleerden verschillende hitteprotocollen. Onlangs voegde het bedrijf deze allemaal samen tot één helder document voor de onderdelen woningbouw, infra en utiliteit.
